Masaoka Shiki
52.3 「孔雀の俳句」︰ De pauw
In de lentebries
met zijn staart uitgewaaierd
aanschouwt ge de pauw!
***
春風に尾を広げたる孔雀哉
***
harukaze ni
o wo hirogetaru
kujaku kana
***
N.B.: Dit gedicht is min of meer woord voor woord vertaald. 春風 (harukaze) staat voor ‘lentebries’, en に (ni) is meestal ‘in,’ ‘voor,’ ‘aan’ o.i.d. 尾 (o) betekent ‘staart’ en を (wo) geeft wederom een lijdend voorwerp aan, namelijk de staart die de pauw uitspreidt of uitwaaiert (広げたる). 孔雀 (kujaku) is de pauw en かな (kana) is het kireji (切れ字) snijwoord van dit gedicht, wat in dit geval verwondering uitdrukt. Deze verwon-dering heb ik geprobeerd te vertalen met de gebiedende wijs van ‘aanschouwen’ en door middel van een uitroepteken.
Bronverwijzing
Selected Poems of Masaoka Shiki, Translated by Janine Beichman, 1986
Matsuo Bashô
HS-228 「笠着て草鞋」︰Strohoed en -sandalen
Nòg een jaar voorbij;
mijn hoed en sandalen zijn
nog altijd van stro.
***
年暮れぬ笠着て草鞋はきながら
***
toshi kurenu
kasa kite waraji
hakinagara
***
N.B.: 年 (toshi) is het jaar. Het werkwoord暮れる (kureru) betekent vergaan of ondergaan. 笠 (kasa) is hoed, paraplu of parasol; 着る (kiru) staat voor het dragen van kleding, specifiek voor het bovenlichaam, terwijl de suffix て (-te) een verkorting is vanと(to), en staat voor ‘en’, ‘evenals’, oftewel ‘zowel (als ook)’. De suggestie hier is dat zowel de hoed (笠) als de sandalen 鞋 (‘ji’, van het Chinees ‘xie’) van stro (草, ‘kusa’) zijn gemaakt, hoewel het teken 草 eigenlijk bij het woord voor ‘strosandalen’ (草鞋, ‘waraji’) hoort. De laatste lijn lost het probleem van het ‘zowel/als ook’ van de voorafgaande lijn op. Het werkwoord はく (haku) betekent namelijk wederom ‘dragen’, maar dit keer specifiek voor de voeten en het onderlichaam in het algemeen, terwijl het suffix ながら (-nagara) zowel a) ‘gedurende’ of ’terwijl’, en dus in zekere zin ook ‘nog steeds’ betekent, als ook b) ‘hoewel’ en ‘niettemin’ en c) ‘allebei’, oftewel het ‘als ook’-gedeelte van ‘zowel/als ook’.
Bronverwijzing
Matsuo Bashô, HS — Hollywood-Studio, 1982