“En dat is het probleem met Grunbergs 4 mei-voordracht. Zij leunt op een ervaring van de traumatische herontdekking van de geschiedenis die nog bleek te bestaan, die buiten de grenzen van de burgerlijke subjectiviteit aan het rotten en het broeien was. Een geschiedenis die wel bestond, maar waarvoor Grunberg zich niet heeft geïnteresseerd.” In reactie op Benjamin Schoonenberg geeft Pablo Kattenberg de voorzet aan een historisch-materialistische kritiek van Grunbergs 4 mei-voordracht, en de Nederlandse literatuur in het algemeen.
Kettingbrief
Dialogische recensie: Arnon Grunberg – Als ze het over Marokkanen hebben
“Hoe te lezen wanneer een vooroordeel, een bepaalde mate van vooringenomenheid, het lezen in de weg staat?” Benjamin Schoonenberg bespreekt in epistolaire vorm Arnon Grunberg’s in boekvorm uitgegeven 4 mei-lezing van 2020.
Over herdenken V
In de kettingbrief van Tamara Hartman denkt zij terug aan de stiltes die zij tegenkwam in haar eigen familiegeschiedenis en de geschiedenissen van veel gemarginaliseerde Nederlanders. Zij pleit ervoor om aandacht te geven aan deze stiltes, opdat we de waarschuwing die de 4 en 5 mei-herdenkingen zijn, kunnen ontvangen.
Dialogische recensie: Abdelkader Benali – De stilte van de ander
Aafke Romeijn bespreekt het boek ‘De stilte van de ander’ van Abdelkader Benali, en reflecteert daarbij op de vermeende vroegere Nederlandse tolerantie, en op wat er nodig is om tot een bruikbare analyse te komen van de polarisatie op sociale media en ‘cancel culture’. Geschreven in reactie op een partnerstuk van Esha Guy Hadjadj.
Dialogische recensie: Abdelkader Benali – De stilte van de ander
In een epistolaire recensie, gericht aan Aafke Romeijn, bespreekt Esha Guy Hadjadj de in boekvorm uitgegeven 4 mei-lezing van Abdelkader Benali.
Over herdenken IV
In reactie op eerdere briefschrijvers zet Anja Meulenbelt haar gedachtes uiteen over de Nederlandse herdenkingstraditie. Zij reflecteert op haar eigen familieverleden, het verband tussen de jodenvervolging en kolonialisme, en pleit voor het stellen van ‘gevaarlijke’ vragen over de Nederlandse geschiedenis.
Over herdenken III
Sara Polak neemt de pen over en denkt terug aan haar grootvader, Wim Polak, die tijdens de oorlog ondergedoken zat. Via een discussie tussen haar grootvader en Hans Daudt, politicoloog, reflecteert ze op het nut van theorie, de belerendheid van Grunberg en het verschil tussen schrijven en handelen.
Over herdenken II
Als reactie op de openingsbrief van Esther Edelmann schrijft Frans-Willem Korsten een tegelijk zeer persoonlijke en theoretisch geïnformeerde brief over de ‘troeperigheid’ van het ‘wij’.
Over herdenken I
Op 4 mei hield Arnon Grunberg een toespraak ter herdenking, en bevroeg daarbij tegelijkertijd de activiteit van het herdenken zelf. Esther Edelmann plaatst als reactie enkele kritische kanttekeningen bij Grunbergs speech in een brief. Deze brief vormt het begin van een nieuwe reeks kettingbrieven waarin gereflecteerd wordt op het herdenken.
Over Lucebert XIII
Yael van der Wouden reageert op Andrew Ricca, Tommy van Avermaete, Jessie de Geus, Tessa de Zeeuw, Frans-Willem Korsten, Esther Edelmann, Marijke Gravemaker, Nike van Helden, Hubertus Mayr, Lieke Smits, Bram Ieven, en Thalia Ostendorf die haar voorgingen in deze kettingbrief over Lucebert.
Over Lucebert XII
Thalia Ostendorf reageert op Andrew Ricca, Tommy van Avermaete, Jessie de Geus, Tessa de Zeeuw, Frans-Willem Korsten, Esther Edelmann, Marijke Gravemaker, Nike van Helden, Hubertus Mayr, Lieke Smits, en Bram Ieven, die haar voorgingen in deze kettingbrief over Lucebert.
Over Lucebert XI
Bram Ieven reageert op Andrew Ricca, Tommy van Avermaete, Jessie de Geus, Tessa de Zeeuw, Frans-Willem Korsten, Esther Edelmann, Marijke Gravemaker, Nike van Helden, Hubertus Mayr en Lieke Smits, die hem voorgingen in deze kettingbrief over Lucebert.
Over Lucebert X
Lieke Smits reageert op Andrew Ricca, Tommy van Avermaete, Jessie de Geus, Tessa de Zeeuw, Frans-Willem Korsten, Esther Edelmann, Marijke Gravemaker, Nike van Helden en Hubertus Mayr, die haar voorgingen in deze kettingbrief over Lucebert.