Op een zondag, in den jare 30 onzes Nieuwen Elektronischen Bewinds, wilde Tars in studentenkamer B.23.10, in wijk 45 van kwartier XA, gereserveerd voor de afdeling Dogmatische Programmatuur, gaan slapen. Was de christelijke jaartelling nog gangbaar geweest, was de Europees continentale geografie nog toegestaan, zou Tars zijn gaan slapen in een Leidse nieuwbouwwijk voor studenten, in den jare 2083 onzes Heeren, maar er was allang geen heer meer, laat staan Nederland.
Dit was het groot Samsung-rijk dat zich na de laatste grote volksverhuizingen homocultureel en karakterloos in dictatoriaal lamlendige laagheid van Midden-Afrika tot aan de Noordpool uitstrekte, in complete handelsunie met Noord-Amerika. Voertaal het “VE”: het Vulgair Engels. De continentale talen waren allang aan het sterven, geen mens kon zich er druk om maken. Het laatste restje Nederlands dat aan het besluiten was om dood te gaan, was een taaltje voor minderbedeelden, zonderlingen en achterlijken! En Tars wilde gaan slapen, althans, dacht hij; morgen was een belangrijke dag.
Deze zondag had hij zich uitermate goed vermaakt met een heimelijk genoegen: fietsen op eigen lichaamskracht en goed geluk door de polder! Sommigen zouden zeggen dat het een verzetsdaad was: niemand bewoog zich nog voort op voertuigen zonder elektromotor of identiteits-chip. Maar Tars werkte alle dagen al met geautomatiseerde werken – in bejaarde termen “computers” genoemd – en deswege, was het noodzaak om éven weilanden en bomen te zien, om zich organisch te verstrooien. Al waren de holografisch opgewekte beeldschermen uiterst comfortabel, men behoeft zo nu en dan een polder met peppels, zo vond Tars.
Normale fietsen werden middels elektromagnetische resonantie in de door speciaal daartoe opgestelde voorzieningen van het Nieuw Elektronisch Bewind opgeladen, waarbij en passant alle bewegingsdata uitgelezen. Een onafhankelijk voertuig was inderdaad een daad van verzet geworden, daar de centrale webmachine alle beelden, van Bewind tot particulier, koppelde tot één allesdekkend overzicht. Luchtvaartuigjes dreven altijd boven stedelijk gebied; kunstmanen stelden scherp op voelsprietjes van mieren. “We hebben tenslotte niets te verbergen”, hadden de mensen vroeger al gezegd, nog voor de Grote Karteloorlog.
In de door ieder geschraagde Nieuwe Orde werd de uitkomst van die oorlog als de triomftocht van ratio beleden. Niemand nog die de opgelegde orde wilde ontmaskeren als de armlastige vredestoestand die zij nu eenmaal was: het Standaardbrood kwam op de plank.
Morgen zou Tars op gesprek komen voor een opleidingsplek binnen het kader Dogmatische Programmatuur. Dat dagje fietsen in de niet meer zo vrije vrije-natuur had hem goed gedaan: het hoofd zonder beeldschermen, nieuwsstromen, afspraakjes, meninkjes… Geen cijfertjes met bliepjes en stemmetjes. Vrij! Nu zou hij vast beter kunnen nadenken over nog slimmere algoritmen, die mogelijk allerlei informatiestromen zouden gaan ontleden, op bijvoorbeeld radicaliserende bevolkingsbewegingen, in welke richting dan ook.
Tars legde als een braaf scholier alvast zijn kleren voor morgen klaar, pakte zijn tas in, en wilde, nadat hij zijn tanden gespoelborsteld en middels stemopdracht een weksein had ingesteld, gaan slapen. De Geautomatiseerde Werken deelden in een zwevend vriendelijk groen schermpje naast het bed nog wel mee dat hij drie oproepen en meldingen had gemist. – Vriendelijk groen! Het zal wel geen haast hebben. En Tars legde het hoofd op het kussen.
Na onbepaalde tijd schrok Tars wakker van een robotachtige stem: “What would you like to do?” Het beeldschermpje was nu verschoten naar oranje en meldde dat Tars’ identiteitschip gedurende enige uren zich op één plaats had opgehouden. – Hoe kon dat? Ging het Tars wel goed, wilde het systeem weten. Jeeeeses, dacht Tars, wat was dit? “Everything okay. Stayed in bed all day”, murmelde Tars ten antwoord en wilde weer gaan slapen.
Dit antwoord was volgens de processoren van het Centraal Geleide Web een te grote onregelmatigheid. Zij besloten daarop met atoomprecisie, ondanks het holst van de nacht, dat dit geen afdoende verklaring was en wekten het holografische Standaardbeeld van het Nieuwe Bewind in studentenkamer B.23.10 opnieuw op.
De popachtige dame zonder te duiden gezichtsuitdrukking of etnische achtergrond, in zwart stewardessenpakje met dophoed, armen strak langs de romp, zweefde tien centimeter horizontaal boven Tars’ lichaam en sprak monotoom in het slapende gezicht: “Are you all right? Where were you?”
Teeering! Laat mij slapen mens!, dacht Tars, maar zei het gelukkig nét niet. Tars ging naar de badkamer, kwam terug en verdreef het hologram door de stroomvoorziening botweg af te sluiten: kennelijk was er een onregelmatigheid in de Geautomatiseerde Werken, dan maar de stroom eraf en ja, ik heb nog een mechanische wekker. Ik wil tukken!
De volgende ochtend liep Tars in zijn Politiek Correcte Pak in de Politiek Correcte Werknemersstroom en staarde naar het schermpje in zijn hand dat nog altijd nerveus melding maakte van ontbrekende data in zijn identiteitschip. Bij het station wilde hij zich aanmelden voor zijn reis, naar de Centrale Rekeneenheid van District Bovenrijn, waar hem zijn leerplek zou toegewezen worden. Maar de toegangspoortjes gingen niet open.
Was er sprake van een saldotekort? Nee, dat was een onmogelijkheid: het Vervoerswezen verschafte immers altijd krediet op basis van “alle data betreffende persoon en berichtenverkeer”. De holografische Standaarddame meldde zich nu naast het toegangspoortje en vroeg even beleefd als onbepaalbaar: “What would you like to do? Where would you like to go? Please, follow me.”
Tars weifelde. Hij moest nu vertrekken, anders kwam hij te laat. Maar hij had geen keuze: de stekker uit de dame trekken kon niet; over de poortjes springen zou leiden tot aanhouding.
“Please follow me.” De Standaarddame zweefde voor hem uit, naar het loket, waarachter opnieuw een Standaarddame, nu in robotuitvoering. Er zouden ontbrekende data in de logboeken van gisteren zijn, wat zou duiden op een defect of disfunctioneren. Of Tars even het voorhoofd tegen de censor wilde leggen die alle in het organisch brein vastgelegde gegevens zou synchroniseren met de door het Moederbrein opgeslagen gegevens.
Elektromagnetische resonantie is ook een effectieve wijze om organisch ontstane breinen te verpulveren. Niemand keek op, toen Tars’ lichaam neerstortte: terughoudendheid en onpersoonlijkheid waren het breed gedragen Standaardgedrag.
Voor onvoorziene uitval van biologische eenheden in de publieke ruimte bestaan procedures, die de Geautomatiseerde Werken onverkort handhaven in voorkomende gevallen.