In de kettingbrief van Tamara Hartman denkt zij terug aan de stiltes die zij tegenkwam in haar eigen familiegeschiedenis en de geschiedenissen van veel gemarginaliseerde Nederlanders. Zij pleit ervoor om aandacht te geven aan deze stiltes, opdat we de waarschuwing die de 4 en 5 mei-herdenkingen zijn, kunnen ontvangen.
Dialogische recensie: Abdelkader Benali – De stilte van de ander
Aafke Romeijn bespreekt het boek ‘De stilte van de ander’ van Abdelkader Benali, en reflecteert daarbij op de vermeende vroegere Nederlandse tolerantie, en op wat er nodig is om tot een bruikbare analyse te komen van de polarisatie op sociale media en ‘cancel culture’. Geschreven in reactie op een partnerstuk van Esha Guy Hadjadj.
Dialogische recensie: Abdelkader Benali – De stilte van de ander
In een epistolaire recensie, gericht aan Aafke Romeijn, bespreekt Esha Guy Hadjadj de in boekvorm uitgegeven 4 mei-lezing van Abdelkader Benali.
De middelen van samenleving
Iemand dempte het licht en stak de kaarsen aan. Een stem begon met spreken en leidde de groep rond door hun verborgen gevoelens en gedachtes. De stem was warm en zacht, en drong aan op de excommunicatie van ene “Strien”, een tot voor kort vertrouwd lid van de gemeenschap. Men stemde in met het horen van argumenten voor en tegen de beoogde ingreep.
Over herdenken IV
In reactie op eerdere briefschrijvers zet Anja Meulenbelt haar gedachtes uiteen over de Nederlandse herdenkingstraditie. Zij reflecteert op haar eigen familieverleden, het verband tussen de jodenvervolging en kolonialisme, en pleit voor het stellen van ‘gevaarlijke’ vragen over de Nederlandse geschiedenis.
braakland / Steniging
‘de profeet vervolgt zijn weg hij weet dat hij moet voortmaken want het is tijd hij heeft een missie hij zoekt naar vlaamsche jongens zoekt naar vlaamsche meisjes want zij zijn de toekomst van morgen ook al beseft hij dat 13 à 15% gedrags- of ontwikkelingsproblemen heeft 12,6 % financieel risicogedrag vertoont 7,2% medicatie neemt (vaak rilatine) 35,6 % hoopt dat ze ooit beroemd zullen worden 35,2 % voor een herinvoering van de doodstraf is 93,2 % aangeeft dat ze een relatie willen’
Over herdenken III
Sara Polak neemt de pen over en denkt terug aan haar grootvader, Wim Polak, die tijdens de oorlog ondergedoken zat. Via een discussie tussen haar grootvader en Hans Daudt, politicoloog, reflecteert ze op het nut van theorie, de belerendheid van Grunberg en het verschil tussen schrijven en handelen.
Over herdenken II
Als reactie op de openingsbrief van Esther Edelmann schrijft Frans-Willem Korsten een tegelijk zeer persoonlijke en theoretisch geïnformeerde brief over de ‘troeperigheid’ van het ‘wij’.
Over herdenken I
Op 4 mei hield Arnon Grunberg een toespraak ter herdenking, en bevroeg daarbij tegelijkertijd de activiteit van het herdenken zelf. Esther Edelmann plaatst als reactie enkele kritische kanttekeningen bij Grunbergs speech in een brief. Deze brief vormt het begin van een nieuwe reeks kettingbrieven waarin gereflecteerd wordt op het herdenken.
zo spreekt het uit mezelf spreekt het uit de ander in mij
…
ik heb dat ook zeg je en je verzet je als het maar helpt denk je &ik als iets maar helpt denk ik en zo lijkt het
…
De oorlogsmisdadiger of de profeet: welke zwijger spreekt?
Laten we beginnen bij die interpretatie. Poëzie herlezen tegen de achtergrond van een verzwegen oorlogsverleden betekent niet dat je die gezochte thematiek op eender welk gedicht kan projecteren. De tekst zelf moet uitnodigen tot zo’n (nieuwe) lezing. Voor ‘aan…’ is dat het geval.
Mijn oorlog of de jouwe: over ‘sonnet’ van Lucebert
Nu zal ik eens een experiment doen. Bij ontstentenis van interesse in mij voor het genre van de biografie, wil ik een gedicht van Lucebert herlezen in het besef dat hij als jongeling antisemitische aandriften heeft gehad, met sympathie voor het nazisme.